Η μειωμένη ή η ολοκληρωτική απώλεια όρεξης (ανορεξία) σε σκύλους μπορεί να προκαλέσει άγχος στους κηδεμόνες τους και όχι άδικα, αφού συχνά μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη μιας υποκείμενης ασθένειας σκύλου, ακόμα και θανατηφόρας.
Η ανορεξία σκύλου για περισσότερες από 24 ώρες δεν πρέπει να αγνοείται, καθώς είναι συχνά μια προειδοποίηση πως συμβαίνει κάτι άλλο, πιο σοβαρό.
Ακολουθούν ορισμένες πληροφορίες σχετικά με το γιατί ο σκύλος σας δεν τρώει, συμπεριλαμβανομένου ενός ερωτηματολογίου που θα σας βοηθήσει να φτάσετε στη ρίζα του προβλήματος, αλλά και συμβουλές για το τι μπορείτε να κάνετε για να τον βοηθήσετε.
Οι λόγοι για τους οποίους οι σκύλοι δεν τρώνε
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ένας σκύλος δεν τρώει το φαγητό του, αλλά, σε γενικές γραμμές, οι αιτίες εμπίπτουν σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:
- Ιατρικοί λόγοι
- Συμπεριφορικοί λόγοι
- Προβλήματα με το ίδιο το φαγητό
Ιατρικοί λόγοι
Η λίστα με τα προβλήματα υγείας είναι πολύ μεγάλη και περιλαμβάνει οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει πόνο, ναυτία, λήθαργο ή άγχος. Αυτά που παρατηρούνται συχνότερα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι:
- Οδοντική νόσος
- Πόνος στο στόμα
- Ναυτία
- Εμετός
- Διάρροια
- Εντερικά παράσιτα
- Παγκρεατίτιδα
- Στομαχικές διαταραχές
- Μόλυνση
- Πυρετός
- Καρκίνος
- Ηπατική νόσος
- Νεφρική νόσος
- Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
- Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
- Ασθένεια των πνευμόνων
Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα προβλημάτων που μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια όρεξης. Υπάρχουν πολλά ακόμη πιθανά αίτια.
Προβλήματα συμπεριφοράς
Το άγχος, το στρες ή ο φόβος μπορεί να προκαλέσουν στα σκυλιά μειωμένη όρεξη, όπως ακριβώς και στους ανθρώπους.
Λάβετε υπόψη ότι αυτό που εσείς πιστεύετε ότι είναι αγχωτικό διαφέρει από αυτό που πιστεύει ο σκύλος σας, ενώ ακόμα και μικρά πράγματα μπορούν να του προκαλέσουν άγχος και να μειώσουν την όρεξή του.
Αλλαγές στη ρουτίνα ή στο περιβάλλον ενός σκύλου, όπως νέα άτομα ή κατοικίδια στο σπίτι, ταξίδια, δυνατοί θόρυβοι όπως κατασκευές, καταιγίδες ή πυροτεχνήματα μπορούν να του προκαλέσουν άγχος.
Ακόμα και κάτι τόσο απλό, όπως η αλλαγή της ώρας ή της τοποθεσίας ενός γεύματος, μπορεί να προκαλέσει άγχος στα πιο ευαίσθητα σκυλιά.
Ο εκφοβισμός από ένα άλλο κατοικίδιο στο σπίτι μπορεί επίσης να κάνει έναν σκύλο να αποφεύγει το μπολ με το φαγητό του.
Για το καλό όλων μέσα στην οικογένεια, συνιστάται ο διαχωρισμός των σκύλων κατά τη διάρκεια των γευμάτων, προκειμένου να μειωθεί η τυχόν φύλαξη πόρων ή ο εκφοβισμός.
Γενικά, εάν το αίτιο σχετίζεται με το στρες ή το άγχος, τα σκυλιά θα αρχίσουν να τρώνε ξανά μετά από μία ή δύο μέρες, αφού προσαρμοστούν στην αλλαγή.
Μερικοί σκύλοι μπορεί να χρειαστούν τροποποίηση συμπεριφοράς ή ιατρική θεραπεία για να μειώσουν το στρες και το άγχος, εάν αυτό αποτελεί ένα συχνό και επίμονο φαινόμενο.
Σε περίπτωση που ο σκύλος σας φοβάται, σας συμβουλεύουμε να δράσετε έγκαιρα και να το βοηθήσετε να το ξεπεράσει, διότι πέρα από την ανορεξία, μπορεί να πληγεί σημαντικά η ψυχική του υγεία.
Προβλήματα με το φαγητό
Η ανορεξία του σκύλου μπορεί να προέρχεται από το ίδιο το φαγητό — μπορεί να είναι παλιό, ληγμένο, μπαγιάτικο ή χαλασμένο.
Ενώ ορισμένα σκυλιά, όπως τα χαρούμενα Λαμπραντόρ Ριτρίβερ, μπορούν να φάνε οτιδήποτε, άλλα, όπως τα Γιορκσάιρ Τεριέ, μπορεί να είναι λίγο πιο επιλεκτικά.
Σε μια τέτοια περίπτωση, καλό είναι να γνωρίζετε τι πρέπει να τρώνε τα Yorkshire Terrier στη καθημερινότητά τους, ώστε να είναι εξίσου ικανοποιημένα και υγιή.
Εάν ο σκύλος τρώει το ίδιο φαγητό για αρκετό διάστημα και μέχρι πρότινος δεν είχε παρουσιάσει κάποιο πρόβλημα με αυτό, ρίξτε μια ματιά στην ημερομηνία λήξης και βεβαιωθείτε ότι η συσκευασία είναι καλά σφραγισμένη.
Οι συσκευασίες των τροφών πρέπει να σφραγίζονται αεροστεγώς και φυσικά η ίδια η τροφή να πετιέται εάν έχει παρέλθει πολύ μεγάλο διάστημα από την ημερομηνία λήξης της.
Τα ανοιχτά κονσερβοποιημένα τρόφιμα μπορούν να σφραγιστούν με πλαστική μεμβράνη ή καπάκι και να διατηρηθούν στο ψυγείο για δύο έως τρεις ημέρες.
Πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται μήπως ο σκύλος τους έχει βαρεθεί την τροφή του. Ενώ μερικά σκυλάκια μπορεί να είναι επιλεκτικά με το φαγητό τους, ένας υγιής, πεινασμένος σκύλος δε σταματάει να τρώει μια συγκεκριμένη τροφή απλώς και μόνο επειδή την έχει συνηθίσει.
Ομολογουμένως, τον πρώτο καιρό μπορεί να χρειαστεί να πειραματιστείτε με διάφορες εταιρείες σκυλοτροφών, μέχρι να καταλήξετε στην τροφή που του αρέσει περισσότερο.
Ωστόσο, αν ο σκύλος σας φαίνεται να κουράζεται από το φαγητό, αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι καταναλώνει πάρα πολλές λιχουδιές και ανθρώπινες τροφές ή ότι πάσχει από κάποιο πρόβλημα υγείας.
Τα σκυλιά είναι έξυπνα και μαθαίνουν γρήγορα ότι αν δεν φάνε τις κροκέτες τους αμέσως, μπορεί να πάρουν μερικές νόστιμες λιχουδιές. Αντί να δωροδοκείτε το σκύλο σας, δοκιμάστε να αναμείξετε τη ξηρά τροφή με λίγη κονσέρβα ή να ζεστάνετε ελαφρώς την κονσέρβα.
Η ξαφνική αλλαγή τροφής οδηγεί συχνά σε στομαχικές διαταραχές (ανορεξία σκύλου, εμετός, διάρροια), επομένως, δεν συνιστάται.
Θα ήταν πολύ ασυνήθιστο για ένα σκύλο να αρνείται να φάει για αρκετές ημέρες μόνο και μόνο επειδή είναι επιλεκτικός. Συνεπώς, εάν αυτό συμβεί, επικοινωνήστε με τον κτηνίατρό σας για να αποκλείσετε τυχόν υποκείμενες παθήσεις του οργανισμού.
Γιατί ο σκύλος μου δεν τρώει και δεν έχει όρεξη; Ερωτηματολόγιο
Χρησιμοποιήστε αυτό το ερωτηματολόγιο για να προσδιορίσετε πιθανές αιτίες που προκαλούν ανορεξία στο σκύλο σας.
1. Ο σκύλος σας πίνει νερό;
Εάν ο σκύλος σας πίνει νερό, αλλά δεν τρώει, αυτό μπορεί να οφείλεται σε ναυτία, στρες ή πόνο στο στόμα. Εάν είναι σε θέση να καταπιεί το νερό, αυτό είναι ένα καλό σημάδι.
Ωστόσο, εάν κάνει εμετό, αφού πιει νερό, θα πρέπει να επισκεφθείτε άμεσα έναν κτηνίατρο, γιατί αυτό μπορεί να υποδηλώνει σοβαρή ναυτία ή εντερική απόφραξη.
Εάν παραμείνει για περισσότερες από 24 ώρες νηστικός, ακόμα κι αν πίνει νερό, θα πρέπει να εξεταστεί από τον κτηνίατρο για να προσδιοριστεί η υποκείμενη αιτία της ανορεξίας του.
Εάν ο σκύλος σας δεν πίνει νερό και δεν τρώει για 24 ή περισσότερες ώρες, θα πρέπει να τον δει αμέσως ένας κτηνίατρος για να αξιολογηθεί η κατάστασή του, γιατί κινδυνεύει από αφυδάτωση και περαιτέρω προβλήματα.
2. Ο σκύλος σας τρώει λιχουδιές αλλά όχι φαγητό;
Εάν ο μπαγασάκος αρνείται την τροφή του, αλλά λέει «ναι» σε λιχουδιές, μπορεί να χορταίνει με «πρόχειρο φαγητό» και όχι με τη δική του τροφή.
Σε περίπτωση όμως που παρουσιάζει άλλα συμπτώματα που υποδηλώνουν ότι δεν αισθάνεται καλά, μπορεί να είναι άρρωστος.
Για παράδειγμα, εάν ο σκύλος σας είναι χαρούμενος, δραστήριος, πίνει νερό και παίζει κανονικά, χωρίς να κάνει εμετό ή διάρροια, μπορεί να σημαίνει ότι απλώς λαμβάνει πάρα πολλές θερμίδες ημερησίως σε λιχουδιές και δεν πεινάει αρκετά για να καταναλώσει το γεύμα του.
Ωστόσο, εάν ο σκύλος σας είναι νωθρός, κάνει εμετό ή διάρροια, αρχίζει να τρώει λίγο και μετά σταματάει, έχει σάλια ή γλείφει τα χείλη του, μπορεί να μην αισθάνεται 100% καλά.
Οι λιχουδιές θεωρούνται κατά κάποιο τρόπο ανταμοιβή, με αποτέλεσμα πολλά σκυλιά να τις τρώνε αναγκαστικά, ακόμα κι όταν δεν αισθάνονται καλά.
3. Ο σκύλος σας δεν τρώει ξηρή τροφή;
Ο σκύλος σας αποφεύγει τη ξηρά τροφή, ενώ πέφτει με τα μούτρα στις κονσέρβες τη στιγμή που τις αφήνετε μπροστά του; Αυτό είναι ένα κοινό παράπονο από τους ιδιοκτήτες κατοικιδίων ζώων και μπορεί να σημαίνει πολλά διαφορετικά πράγματα.
Παραδείγματος χάρη, ο σκύλος μπορεί να έχει οδοντικό ή στοματικό πόνο. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι αν το κατοικίδιό τους τρώει, δεν υποφέρει. Σωστά;
Λάθος. Ο σκύλος πρέπει να φάει για να επιβιώσει. Μάλιστα, υπάρχουν πολλοί σκύλοι που παλεύουν σιωπηλά με το στοματικό πόνο για μήνες ή χρόνια, μέχρι να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα με την εξαγωγή σάπιων ή μολυσμένων δοντιών.
Ενώ μερικοί εξακολουθούν να τρώνε ξηρά τροφή ακόμα και με έντονο πόνο στο στόμα, κάποιοι άλλοι προτιμούν τις κονσέρβες, καθώς είναι πιο εύκολο να τις μασήσουν.
Επιπλέον, η άρνηση κατανάλωσης ξηράς τροφής μπορεί να σημαίνει ότι ο σκύλος απλώς προτιμά τις κονσέρβες, καθώς έχουν πιο έντονη και ελκυστική μυρωδιά, όπως ακριβώς και οι λιχουδιές.
Δοκιμάστε να αναμείξετε υγρή με ξηρά τροφή για να ενθαρρύνετε το σκύλο σας να φάει και σταδιακά μεταβείτε σε ένα μείγμα με υψηλότερη αναλογία ξηράς τροφής, έως ότου ο σκύλος σας επιστρέψει πλήρως στην κατανάλωση ξηράς τροφής.
Μερικοί σκύλοι απλώς αρνούνται να φάνε κροκέτες. Αν και αυτό μπορεί να έχει κάποιες αρνητικές συνέπειες, μακροπρόθεσμα δεν αποτελεί πρόβλημα. Μιλήστε με τον κτηνίατρό σας, για να βρείτε τη καλύτερη δυνατή λύση!
4. Γεράματα σκύλου;
Ενώ οι ηλικιωμένοι σκύλοι έχουν χαμηλότερες θερμιδικές απαιτήσεις από τους νεαρούς, με αποτέλεσμα να τρώνε λιγότερο απ’ ό,τι συνήθιζαν, η σημαντική απώλεια βάρους ή η ανορεξία δεν είναι φυσιολογική και μπορεί να κρύβει επικίνδυνες ασθένειες ή αρρώστιες των σκύλων.
Σε αυτές περιλαμβάνονται:
- Οδοντική νόσος
- Παγκρεατίτιδα
- Ηπατική νόσος
- Νεφρική νόσος
- Στομαχικές διαταραχές
- Καρκίνος
Τα προβλήματα κινητικότητας ή η απώλεια όρασης μπορούν εξίσου να αναγκάσουν ένα σκύλο να μην τρώει, εάν δεν μπορεί να βρει ή να φτάσει στο μπολ με το φαγητό του.
Όπως αντιλαμβάνεστε, είναι σημαντικό να έχουν μια ρουτίνα σίτισης, να εντοπίζουν τα μπολάκια τους στο ίδιο σημείο του σπιτιού και να κάθονται σε μια αντιολισθητική επιφάνεια, για να μη γλιστράνε κατά τη διάρκεια του φαγητού.
5. Ο σκύλος είναι ακόμα κουτάβι;
Ένα νεαρό, υγιές κουτάβι δεν πρέπει να μένει περισσότερες από μερικές ώρες χωρίς να φαγητό.
Συγκεκριμένα, τα μικρόσωμα κουτάβια διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο υπογλυκαιμίας (χαμηλό σάκχαρο στο αίμα) και θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά για σημάδια λήθαργου ή κατάρρευσης εάν δεν τρώνε.
Σε ορισμένα κουτάβια μπορεί να μην αρέσουν οι μεγαλύτερες κροκέτες, γιατί μπορεί να δυσκολεύονται να τις μασήσουν.
Βέβαια, δε χρειάζεται να τις πετάξετε, αν τις έχετε ήδη αγοράσει. Μουλιάστε τες σε λίγο νερό ή στο ζουμί της κονσέρβας και ο σκυλάκος σας θα τις απολαύσει χωρίς κανένα πρόβλημα.
6. Υιοθετήσατε πρόσφατα τον σκύλο σας;
Ένας πρόσφατα υιοθετημένος σκύλος μπορεί να χρειαστεί μερικές μέρες ή εβδομάδες για να προσαρμοστεί στο νέο του σπίτι. Το άγχος είναι ένας από τους συχνότερους λόγους που ο σκύλος δεν τρώει και δεν έχει όρεξη για τίποτα μέσα στη μέρα του.
Είναι σημαντικό να διασφαλίσετε ότι του παρέχετε ένα ήσυχο μέρος για φαγητό, μακριά από άλλα κατοικίδια ή παιδιά.
Εφόσον παραμένει δραστήριος και δεν κάνει εμετό ή διάρροια, δώστε του μία ή δύο ημέρες για να συνηθίσει στο νέο του σπίτι, προτού ανησυχήσετε.
Ωστόσο, εάν είναι νωθρός, κάνει εμετό ή διάρροια και αν περάσουν περισσότερες από 48 ώρες χωρίς να φάει τίποτα, θα πρέπει να εξεταστεί από έναν κτηνίατρο.
7. Άλλαξε κάτι στο περιβάλλον του;
Μερικοί σκύλοι μπορεί να είναι αρκετά ευαίσθητοι σε αλλαγές στο περιβάλλον τους, όπως μια νέα προσθήκη στην οικογένεια (είτε πρόκειται για ένα νέο κατοικίδιο είτε για ένα νέο μωρό), οι οικοδομικές εργασίες, οι καταιγίδες, τα πυροτεχνήματα, η παρουσία ανθρώπων ή η αλλαγή της θέσης των μπολ φαγητού και νερού.
8. Θα μπορούσε ο σκύλος σας να βιώνει άγχος αποχωρισμού;
Πολλά σκυλιά με άγχος αποχωρισμού αρνούνται να φάνε όταν ο ιδιοκτήτης τους δεν είναι στο σπίτι. Μάλιστα, μερικά είναι τόσο προσκολλημένα στο αφεντικό τους, που σταματάνε να τρώνε όταν εκείνος φεύγει για λίγο από δίπλα τους.
Αν και αυτό δεν είναι παθολογικό πρόβλημα, είναι ένα σημάδι ότι ο σκύλος σας έχει σοβαρό άγχος που πρέπει να αντιμετωπιστεί.
9. Αλλάξατε πρόσφατα την τροφή του;
Η πολύ γρήγορη μετάβαση από τη μια τροφή στην άλλη μπορεί να προκαλέσει στομαχικές διαταραχές και, κατ’ επέκταση, ανορεξία σκύλου.
Είναι σημαντικό να μεταβαίνετε σε μια άλλη τροφή σε διάστημα 7-10 ημερών, για να μην κάνετε αισθητή την αλλαγή και να μη δημιουργείτε πεπτικά προβλήματα στο φιλαράκι σας.
10. Μήπως η σκυλίτσα είναι έγκυος ή βρίσκεται σε οίστρο;
Στην αρχή της εγκυμοσύνης, ο σκύλος σας μπορεί να έχει μειωμένη όρεξη. Εάν βρίσκεται στο μέσο ή στο τέλος της κύησης, μπορεί να τρώει λιγότερο επειδή το στομάχι του έχει λιγότερο χώρο να διασταλεί, αλλά θα πρέπει να το αναπληρώνει, τρώγοντας μικρότερα και συχνότερα γεύματα.
Ανεξάρτητα από το στάδιο της κύησης που διανύει, εάν δεν έχει φάει για περισσότερες από 24 ώρες, θα πρέπει να καλέσετε αμέσως τον κτηνίατρό σας για να βεβαιωθείτε ότι όλα είναι εντάξει.
Τα σκυλιά που βρίσκονται σε οίστρο μπορεί επίσης να έχουν μειωμένη όρεξη, κάτι που θεωρείται φυσιολογικό. Ωστόσο, εάν η σκυλίτσα σας μείνει νηστική για περισσότερες από 48 ώρες, θα πρέπει να ελεγχθεί από τον κτηνίατρό της.
Εάν είναι νωθρή, κάνει εμετό ή διάρροια, πίνει πολύ νερό και ουρεί περισσότερο από το συνηθισμένο, θα πρέπει να τη δει κτηνίατρος, γιατί μπορεί να έχει κάποια λοίμωξη στη μήτρα.
11. Πάσχει από διαβήτη;
Εάν ο σκύλος σας είναι διαβητικός και δε θέλει να φάει, αυτό μπορεί να είναι ένδειξη ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά. Κατά γενικό κανόνα, δεν πρέπει να χορηγείται ινσουλίνη στα σκυλιά όταν δεν τρώνε, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνα χαμηλή υπογλυκαιμία.
Εάν ο κτηνίατρος σας συμβούλεψε να δώσετε μισή δόση ινσουλίνης σε περίπτωση που ο σκύλος σας παραλείψει ένα γεύμα, κάντε το, αλλά ειδοποιήστε τον αμέσως εάν συνεχίσει την αφαγία.
Εάν ο διαβητικός σκύλος σας παραλείψει ένα γεύμα, είναι ληθαργικός, δεν ανταποκρίνεται, κάνει εμετό ή έχει διάρροια, θα πρέπει να επισκεφθείτε αμέσως το γιατρό, γιατί αυτό μπορεί να είναι ένδειξη υπογλυκαιμίας ή διαβητικής κετοξέωσης, δύο άκρως επικίνδυνες καταστάσεις για την υγεία του σκύλου σας.
12. Ο σκύλος σας έκανε πρόσφατα μια χειρουργική επέμβαση;
Δεν είναι ασυνήθιστο για το σκύλο σας να παραλείψει ένα ή δύο γεύματα μετά από μια χειρουργική επέμβαση.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για καταστολή και αναισθησία προκαλούν συνήθως ναυτία και ανορεξία σκύλου, ενώ κάποια παυσίπονα και αντιβιοτικά μπορούν επίσης να καταστείλουν την όρεξη.
Δοκιμάστε να του βάλετε μια κουταλιά κονσερβοποιημένη τροφή ή βραστό κοτόπουλο, χωρίς κόκαλα και χωρίς πέτσα, πάνω από τις κροκέτες του, για να δείτε μήπως τον δελεάσετε.
Εναλλακτικά, ζητήστε από τον κτηνίατρο να σας προτείνει μία κλινική δίαιτα για τις πρώτες μέρες μετά την επέμβαση.
Αυτά τα τρόφιμα είναι εξαιρετικά εύγευστα, εύπεπτα και μπορούν να βοηθήσουν στην εξουδετέρωση ορισμένων γαστρεντερικών διαταραχών που μπορεί να προκύψουν μετά από ένα χειρουργείο.
Εάν ο σκύλος σας έκανε μια χειρουργική επέμβαση στο στόμα ή το πρόσωπο, ο κτηνίατρος μπορεί να προτείνει να τον ταΐζετε μόνο με κονσέρβες για δύο ή περισσότερες εβδομάδες.
Εάν ο σκύλος σας αρνείται να φάει τις κονσέρβες, επικοινωνήστε με τον κτηνίατρο, γιατί ενδέχεται να υπάρχουν μετεγχειρητικές επιπλοκές.
Πως να αντιμετωπίσετε την ανορεξία του σκύλου σας;
Σε περίπτωση που η αφαγία του σκύλου συνοδεύεται από νωθρότητα, εμετό ή/και διάρροια, επισκεφθείτε αμέσως το γιατρό.
Εάν όμως δεν παρατηρείτε κανένα από αυτά τα σημάδια, ακολουθούν ορισμένοι τρόποι για να προσπαθήσετε να δελεάσετε το σκύλο σας να φάει:
- Προσθέστε νερό ή ζωμό κοτόπουλου, χωρίς νάτριο, στην τροφή του και αφήστε τη να μουλιάσει για μερικά λεπτά.
- Ζεστάνετε τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα για λίγα δευτερόλεπτα στο φούρνο μικροκυμάτων.
- Δοκιμάστε να αναμείξετε λίγο ρύζι με βραστό κοτόπουλο, χωρίς κόκκαλα και πέτσα και να το ρίξετε πάνω από το μπολ με τη ξηρά τροφή.
- Προσθέστε ένα συμπλήρωμα με προβιοτικά για σκύλους, όπως το Purina Fortiflora, πάνω από το φαγητό. Αυτό όχι μόνο θα κάνει το φαγητό πιο εύγευστο, αλλά θα βοηθήσει στην επούλωση του φλεγμονώδους ή ερεθισμένου εντέρου, εξισορροπώντας το μικροβίωμα.
Εάν έχετε δοκιμάσει όλα τα παραπάνω και ο σκύλος σας συνεχίζει να έχει ανορεξία, θα πρέπει να τον δει ο κτηνίατρός του, για να αποκλείσει τυχόν υποκείμενες ιατρικές παθήσεις.
Σε κάθε περίπτωση, μην επιχειρήσετε να του δώσετε γαστρεντερικά φάρμακα, χωρίς ιατρική συνταγή, γιατί θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες ή να αλληλοεπιδράσουν αρνητικά με άλλα φάρμακα που μπορεί να λαμβάνει.
